İLETİŞİMDE ARANIZDAKİ ENGELLERİ KALDIRIN

İletişimde hep sözel iletişim (Ses tonu, sesin yüksekliği….) Beden dili (jest, mimik, mesafe….) üzerinde durulur da iletişim türlerinden en önemli olan iki madde hep unutulur. Onlarda dinleme ve örnek olmadır. Ve bu ikisi eksik olduktan sonra kurulan iletişimin hiçbir anlamı kalmıyor. Örneğin çocuğuna başkasının eşyasına izinsiz dokunmaması gerektiği söylersin ama eşinin telefonunu çocuğun yanında kurcalarsın. Örnek olmanın çocuklarla iletişimde en önemli madde olduğunu düşünüyorum. Çocuk ruh sağlığı ile ilgilendiğim için çocuklar üzerinde duracağım ama bu değineceklerim ikili, aile içi ilişkilerimizde geçerlidir. Ve iletişim ruh sağlığının temelini oluşturur.  Peki iletişim kurmak için önerilerimiz ne, onlar kısaca değinelim:

Çocuğunuzla aranızdaki fiziksel mesafeye dikkat edin. Bu durum çocuğun yaşına göre değişecektir. Küçük yaştaki çocuklar ebeveynlerine yakın olmak isterler. Kişisel konuşmalarda en iyi uzaklık iki adımdır. Ve bu yakınlığı ihlal ettiğinizde kişinin fiziksel aurasını ihmal edersiniz. (Not: fiziksel aurası ihmal edilmiş çocuklar cinsel tacize uğrama olasılığının arttığını önceki yazılarımdan okuyabilirsiniz.)  Ve fiziksel aurayı  ihmal etmek sözel iletişim için iyi değildir. O yüzden biz insanların kalabalık ortamlarda dipdibeliğin getirdiği huzursuz olma nedenlerimizden biri de budur.

Aranızdaki engellerin farkında olun. Çocuğunuzla konuşurken aranızda herhangi bir şey, engel olmamalı. Çocuğunuz ya da eşiniz konuşurken televizyon izlemek bir engel, bulaşık yıkamak bir engel, bilgisayara bakmak bir engel, cep telefonda bakmak bir engel, konuşurken evin içinde uğuldayan televizyon sesi bir engel… Bu nedenle iletişim türlerinden biri olan dinlemeyi sağlıklı bir şekilde yapmak istiyorsak iletişim kurarken aramızdaki engelleri kaldıracağız ve iletişimimiz devam ettireceğiz. İletişim de pozisyonunuz da açık bir mesaj verir. Telefonun karşısına oturmuş yüzünüz ekrana dönük bir şeyler yazarken konuşuyorsanız. Çocuğunuza mesajınız ya da eşinize “Seninle konuşmak istemiyorum, sana ulaşmak için gereken çabayı göstermeye hevesli değilim.” Bu olayın tam tersini düşünelim. Telefonla ilgilenirken çocuğunuz, eşiniz yanınıza geldi, telefonu (aranızdaki engeli) kaldırıp konuşmasını dinlemeye başladınız. Verdiğiniz mesaj “ Seni dinliyorum ve seninle konuşmak istiyorum. Aramıza hiçbir engel giremez.”

Çoklu duyusal iletişim kullanın. Bizim ailelerimizin en sık yaptığı yanlışlardan biri. Kendi ailemden de hatırlıyorum. Örneğin çamaşır odasından bağırarak konuşma. Aradaki mesafe önemli dedik ama bu kadar uzak mesafeyi kast etmedik. Çocuğunuzla konuşurken onunla aynı hizaya inin, nazikçe elinizi çocuğunuzun koluna, sırtına dokunarak onunla konuşun. Bunu yaptığınızda üç duyusuyla bağlantı kurmuş oluyorsunuz. Sizi işitir, sizi hisseder ve göz ucuyla bile olsa sizi görür.

Az ama öz konuşun. Bu iletişimde en sık yaptığımız hatalardan biri. Örneğin, Kahvaltıya gel yemek hazır demek yerine. Binlerce kelime kurup karşımızdakinin bizi duymasını bekliyoruz.  O kişi sizi duymaz. Anlatmak istediğiniz veya rahatsız olduğunuz şeyi anlatamazsınız. 

İletişimde kişiliğe değil davranışa odaklanın. Belki de toplum olarak biran önce öğrenmemiz gereken iletişim kurallarından biri bu. Aynı fikirde olmadığımız ya da yapmasını istediğimiz davranışı çocuğumuz yapmadığında. Salak, aptal…. Gibi direk kişiliğini zedeleyerek iletişim içerisinde olmamız. Kişiliği zedeleyecek konuşmalara başladığınızda aradaki iletişim değil, iletişimsizliğe dönüşür. İki kişi de birbirini duymaz. Ben bunu iki kişilik monolog diye tanımlıyorum. Ve sürekli çocuğunun kişiliğini zedeleyen bireylerin çocuklarının özgüvenini zedeleyeceklerini unutmamaları da önemlidir.

Açık olun. İletişimde en sık yapılan hatalardan biri daha. Mesela annenin kurduğu bir cümle “Zaten ben bu evim hizmetçisiyim. Çalış dur akşama kadar. Şuna bak……” paragraf dolusu konuşur da. Şunu demez, aslında demek istediği budur. “Lütfen ceketini kapının yanındaki askıya as”. Farkında değil belki ama anne, çevresindeki insanları yorduğu gibi kendisini de yoruyor. Sık kullandığım bir cümle var benim. Müneccim miyim, senin ne düşündüğünüz anlayım. Matematik problemi misin seni çözeyim. Ne düşünüyorsan, benimle ilgili rahatsız olduğun şey neyse açıkça söyle. Beden dili, ima çözecek takatim yok, bu alanın uzmanı da değilim. Sonra iletişimde açık olmayan insanlara sağır oluyorsunuz. Çevrem de bu tarz insanlar çok olduğu için bu hale geldim sanırım ben. Sonra umursamaz yaftası yapıştırılıyor size. İletişimiz açık olun.

Daha değinmediğim birçok madde var, iletişimde tarafsız olmak, dinlerken yargılamamak, neden sorusuna dikkat etmek gibi… Yazı uzun olmasın diye en temel kısımlar üzerinde durmak istedim.

Görüştüğüm zaman görüşürüz. :)

SAHİPSİZ CÜMLELER